بسم الله الرحمن الرحیم

السلام علیکم و رحمة الله و برکاته ، ماه مبارک رمضان 1397 هجری شمسی 1439 هجری قمری را به همه ی مسلمانان واقعی جهان تبریک میگویم و در حال حاضر 11 روز از ماه مبارک رمضان امسال گذشته و با توفیق الله جل جلاله در روزهای باقیمانده از وقتمان به نحو احسن در جهت رضای الله متعال به کار بگیریم و الان میخوام مطلبی درباره ی ماه مبارک رمضان از کتاب احکام و مسائل رمضان اینجا بنویسم .

ماه رمضان ، ماه بزرگ و با عظمتی است ، در این ماه قرآن نازل گردیده است :

( شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖ ) { البقرة : 185}

« ( آن چند روز محدود و اندک ) ماه رمضان است ( ماهی ) که قرآن در آن نازل شده است ، ( کتابی ) که راهنمای مردم است ، و ( در بردارنده ) نشانه ها و دلایل آشکار و روشن از هدایت و جدا کننده ی حق از باطل است . پس هر کس از شما این ماه را ( در حضر ) دریابد ، باید که آن را روزه بدارد » .

خداوند قرآن را در شبی از شب ھای رمضان نازل نمود که خیر و برکت

آن از ھزار ماه بیشتر است ، ھمان گونه که خداوند جل جلاله می فرماید :

{ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ﴿١﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ ﴿٢﴾ لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ﴿٣﴾ }

( القدر : 1-3 )

« ما ( قرآن را ) در شب قدر نازل کردیم و تو چه می‌دانی شب قدر کدام است ( و چه اندازه عظیم است‌ ؟ ) ‏شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است ».

یعنی عبادت در آن - اگر مورد قبول واقع شود - از عبادت 83 سال و 3 ماه برتر است.

ابن کثیر رحمه الله در تفسیر آن می‌‌فرماید : « مجاهد می‌‌گوید : شب قدر از هزار ماه که شب قدر در آن‌ها نباشد ، برتر است ، قتادۀ بن دعامۀ ، شافعی و دیگران نیز بر این رأی هستند ».

منظور از نزول قرآن در این جا ، نزول یک باره به آسمان دنیا در شب قدر

است ، تا بعداً به صورت تدریجی در مدت زمان نبوت بر اساس رویدادھا و

مراحلی که پیش روی دعوت بود ، بر پیامبر صلی الله علیه وسلم نازل گردد .

ابن کثیر رحمه الله در تفسیرش آورده است : « و اما قرآن یک باره به « بیت العزة » از آسمان دنیا نازل شده ، و این اتفاق در شب قدر از ماه رمضان روی داده است ، همان گونه که خداوند جل جلاله می فرماید : { إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ } ( القدر : 1 ) . و پس از آن به صورت تدریجی و بر اساس حوادث بر پیامبر صلی الله علیه وسلم نازل گردیده است » .

ابن عباس رضی الله عنهما فرموده است : « قرآن در شب قدر از ماه رمضان ، در شبی مبارک نازل گردیده ، سپس به صورت منظم و هماهنگ در طول ماه ها و ایام نازل شده است » . و عکرمه رضی الله عنه از ابن عباس رضی الله عنهما چنین روایت می کند : « قرآن در شب قدر از ماه رمضان ، یک باره به آسمان دنیا نازل شد و خداوند برای پیامبرش آن چه بخواهد ایجاد می کند ، و مشرکین با هر سخنی که به دشمنی می پرداختند ، خداوند جل جلاله جواب آنان را نازل می نمود » .

شب قدر بنا بر فرموده ی پیامبر صلی الله علیه وسلم در شب‌های فرد ده آخر رمضان طلب می‌‌شود پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید : « تَحَرَّوْا لَيْلَةَ القَدْرِ فِي الوِتْرِ، مِنَ العَشْرِ الأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ ».

« شب قدر را در شب های فرد از دهه ی آخر رمضان جستجو کنید » { صحیح بخاری } .

همچنین در حدیث صحیح آمده است : تعدادی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم در خواب ، شب قدر را در 7 شب آخر رمضان دیدند ، که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود :

« أَرَى رُؤْيَاكُمْ قَدْ تَوَاطَأَتْ فِي السَّبْعِ الأَوَاخِرِ، فَمَنْ كَانَ مُتَحَرِّيهَا فَلْيَتَحَرَّهَا فِي السَّبْعِ الأَوَاخِرِ ».

« میبینم ‌که خواب‌های‌تان در دیدن شب قدر در هفت شب آخر رمضان یک‌سان است ، پس هرکس در صدد یافتن شب قدر است آن را در هفت شب آخر رمضان جستجو کند ». [ بخاری و مسلم ]

و به علت اختلاف مردم در افق و دیدن ماه ؛ بگونه ای که بعضی یک روز زودتر و برخی یک روز دیرتر روزه می‌گیرند ، شایسته است ـ برای اطمینان از درک شب قدر ـ آن را در ده شب آخر رمضان جستجو کنیم ، چه شب‌های فرد و چه شب‌های زوج . والله أعلم .

و در فضیلت برپا داشتن این شب ، پیامبر صلی الله علیه وسلم در حدیث صحیح فرموده است :

« مَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ ». ( رواه بخاری ) .

« هر کس شب قدر را به خاطر ایمان به خدا و امید به ثواب و اجر الهی برپا دارد ، گناهان گذشته ی او بخشیده می‌‌شود ».

زمان پر برکتی است که وقتش کم و خیرش فراوان است ، زود تمام می‌‌شود ، پس خوشا به حال کسی ‌که آن را مغتنم بشمارد و از آن استفاده کند.

در این ماه دروازههای بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌‌شود ، و شیاطین به بند و زنجیـر کشیده می‌شوند ، چنان‌که در حدیث ، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است :

« إِذَا جَاءَ رَمَضَانُ ، فُتِّحَتْ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ ، وَصُفِّدَتِ الشَّيَاطِينُ إذا جاء رمضان فُتِّحت أبواب الجنة وغُلقت أبواب النيران وصُفدت الشياطين ». ( صحیح بخاری و صحیح مسلم ، ( صحیح الجامع : 470 ) .

« با فرا رسیدن ماه رمضان ، در‌های بهشت گشوده و درهای آتش بسته می‌‌شود و شیاطین به زنجیر کشیده می‌شوند ».

همچنین می‌فرماید : « إِذَا كَانَ أَوَّلُ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ صُفِّدَتِ الشَّيَاطِينُ ، وَمَرَدَةُ الجِنِّ ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ ، فَلَمْ يُفْتَحْ مِنْهَا بَابٌ ، وَفُتِّحَتْ أَبْوَابُ الجَنَّةِ ، فَلَمْ يُغْلَقْ مِنْهَا بَابٌ ، وَيُنَادِي مُنَادٍ : يَا بَاغِيَ الخَيْرِ أَقْبِلْ ، وَيَا بَاغِيَ الشَّرِّ أَقْصِرْ ، وَلِلَّهِ عُتَقَاءُ مِنَ النَّارِ ، وَذَلكَ كُلُّ لَيْلَةٍ ». ( صحیح سنن الترمذی : 549 . )

« با فرارسیدن شب اول از رمضان ، شیاطین و جن‌های سرکش به زنجیـر کشـیده می‌شوند و تمامی در‌های جهنم بسته می‌‌شود ، به طوری ‌که دری باز باقی نمیماند و تمامی درهای بهشت گشوده می‌‌شود ، به طوری ‌که دری بسته نخواهد بود ، و کسی ندا می‌دهد : ای خواهان خیر و ثواب! به سوی خدا و عبادت روی آور ، و ای خواهان شر و بدی و فساد! دست بردار ، و در این ماه خدا آزاد شدگانی از آتش دارد و این ندا و آزاد شدن در تمامی شب‌های ماه رمضان است ».

و می‌فرماید : « أَتَاكُمْ رَمَضَانُ شَهْرٌ مُبَارَكٌ فَرَضَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَلَيْكُمْ صِيَامَهُ ، تُفْتَحُ فِيهِ أَبْوَابُ السَّمَاءِ ، وَتُغْلَقُ فِيهِ أَبْوَابُ الْجَحِيمِ ، وَتُغَلُّ فِيهِ مَرَدَةُ الشَّيَاطِينِ ، لِلَّهِ فِيهِ لَيْلَةٌ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ، مَنْ حُرِمَ خَيْرَهَا فَقَدْ حُرِمَ ». ( صحیح سنن النسائی : 1992 ) .

« ماه مبارک رمضان نزد شما آمد ، خداوند روزه ی این ماه را بر شما واجب کرد ، در این ماه درهای آسمان گشوده می‌‌شود و درهای جهنم بسته می‌‌شود و شیاطین سرکش زنجیر می‌شوند ، در این ماه خداوند شبی دارد که از هزار ماه ، خیر و برکتش بیشتر است هر کس از خیر این شب محروم ماند به حقیقت محروم شده است ».

و می‌فرماید : « إِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ جَهَنَّمَ ، وَسُلْسِلَتِ الشَّيَاطِينُ ». ( صحیح سنن النسائی : 1991 ) .

« با آمدن ماه رمضان ، درهای آسمان گشوده و درهای جهنم بسته می‌‌شود و شیاطین به زنجیر کشیده می‌شوند ».

در این ماه گناهان بخشیده می‌‌شود چنان ‌که در حدیث صحیح ، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است : « مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا ، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ ». ( متفق علیه ) .

« هر کس رمضان را با ایمان ، و به نیت اجر و پاداش قیامت روزه بگیرد ، گناهان گذشته ی او بخشیده خواهد شد ».

و می‌فرماید : « وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانَ ، مُكَفِّرَاتٌ مَا بَيْنَهُنَّ إِذَا اجْتُنِبَتِ الْكَبَائِرَ ». ( صحیح مسلم ، صحیح الجامع : 3875 . )

« رمضان تا رمضان سبب کفاره ی گناهان بین آن دو است به شرطی ‌که از گناهان کبیره خودداری شود ».

و می‌فرماید : « إن جبريل عرضَ لي فقال : بُعداً لمن أدرك رمضان فلم يُغفر له ، فقلت : آمين». ( صحیح الترغیب و الترهیب : 1679 . )

« جبرئیل علیه السلام نزد من آمد و گفت : دور باد کسی ‌که ماه رمضان را سپری کند و گناهانش بخشیده نشود ، و من هم گفتم : آمین ».

در فضیلت روزه به طور عموم احادیث زیادی روایت شده است از جمله :

فرموده ی پیامبر صلی الله علیه وسلم : « مَنْ صَامَ يَوْمًا فِي سَبِيلِ اللهِ جَعَلَ اللَّهُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّارِ خَنْدَقًا كَمَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ ». ( صحیح سنن الترمذی : 1325 . )

« هر کس روزی در راه خدا روزه باشد ، خداوند بین او و آتش ، خندقی به فاصله ی آسمان و زمین قرار می‌دهد ».

و فرموده ی پیامبر صلی الله علیه وسلم : « مَنْ صَامَ يَوْمًا فِي سَبِيلِ اللهِ زَحْزَحَهُ اللَّهُ عَنِ النَّارِ سَبْعِينَ خَرِيفًا ». ( صحیح سنن الترمذی : 1323 . )

« هر کس ، روزی در راه خدا روزه باشد ، خداوند او را هفتاد سال از آتش دور می‌گرداند ».

و از ابو أمامه رضی الله عنه روایت است که : « به پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم گفتم : ای رسول خدا ، مرا به عملی ارشاد کن که با انجام آن به بهشت وارد شوم . پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : « عَلَيْكَ بِالصَّوْمِ ؛ فَإِنَّهُ لَا مِثْلَ لَهُ ». وفي رواية : «عَلَيْكَ بِالصَّوْمِ ؛ فَإِنَّهُ لَا عِدْلَ لَهُ». ( صحیح سنن النسائی : 2099 . )

« روزه بگیر ، زیرا هیچ چیز مثل و مانند روزه نیست ». و در روایتی دیگر « روزه بگیر که هیچ چیز با آن برابری ندارد ».

و فرموده ی پیامبر صلی الله علیه وسلم : « كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ يُضَاعَفُ ، الْحَسَنَةُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا إِلَى سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ إِلَى مَا شَاءَ اللَّهُ ، يَقُولُ اللَّهُ : إِلَّا الصَّوْمَ ؛ فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي بِهِ ، يَدَعُ شَهْوَتَهُ وَطَعَامَهُ مِنْ أَجْلِي ، لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ : فَرْحَةٌ عِنْدَ فِطْرِهِ ، وَفَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّهِ . وَلَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ أَطْيَبُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ رِيحِ الْمِسْكِ ».

« هر کردار نیکوی انسان ده تا هفتصد برابر ثواب و پاداش دارد ، خداوند متعال فرموده است : جز روزه ، چون روزه برای من است و من پاداش آن ‌را می‌دهم ، شهوت و طعامش را به خاطر من رها می‌سازد و برای فرد روزه دار دو شادمانی هست : شادمانی در هنگام افطارش و شادمانی در هنگام ملاقات پروردگارش ، به خدا سوگند بوی دهان روزه ‌دار در نزد خداوند خوشبوتر از بوی مشک است ».

و فرموده ی پیامبر صلی الله علیه وسلم : « الصِّيَامُ وَالْقُرْآنُ يَشْفَعَانِ لِلْعَبْدِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ، يَقُولُ الصِّيَامُ : أَيْ رَبِّ ، مَنَعْتُهُ الطَّعَامَ وَالشَّهَوَاتِ بِالنَّهَارِ ، فَشَفِّعْنِي فِيهِ ، وَيَقُولُ الْقُرْآنُ : مَنَعْتُهُ النَّوْمَ بِاللَّيْلِ ، فَشَفِّعْنِي فِيهِ » ، قَالَ : « فَيُشَفَّعَانِ ». ( مسند احمد ، مستدرک حاکم و شعب الإیمان بیهقی . آلبانی می گوید : حسن و صحیح است . )

« روزه و قرآن در روز قیامت برای بنده شفاعت می‌کنند ، روزه می‌گوید : پروردگارا .. او را از خوراک و شهوت باز داشتم ، پس شفاعت مرا درباره ی او بپذیر و قرآن می‌گوید : او را از خواب شبانه باز داشتم ، پس شفاعتم را درباره ی او بپذیر ، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : شفاعت آنان پذیرفته خواهد شد ».

همچنین فرموده ی پیامبر صلی الله علیه وسلم : « إِنَّ فِي الْجَنَّةِ بَابًا يُقَالُ لَهُ الرَّيَّانُ ، يَدْخُلُ مِنْهُ الصَّائِمُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لَا يَدْخُلُ فِيهِ أَحَدٌ غَيْرُهُمْ ، فَإِذَا دَخَلُوا أُغْلِقَ عَلَيْهِمْ فَلَمْ يَدْخُلْ فِيهِ أَحَدٌ غَيْرُهُمْ فَإِذَا دَخَلَ آخِرُهُمْ أُغْلِقَ ، مَنْ دَخَلَ فِيهِ شَرِبَ وَمَنْ شَرِبَ لَمْ يَظْمَأْ أَبَدًا ». ( بخاری و مسلم و نسایی با الفاظ مختلف . نگاه : صحیح الترغیب : 979 . )

« در بهشت دروازه ی هست که به آن « ریان » گفته می‌‌شود ، در روز قیامت تنها روزه‌ داران از آن در وارد بهشت می‌شوند ، از آن در ، هیچ کس دیگری جز روزه ‌داران وارد نمی ‌شود ، آخرین نفر از روزه ‌دارن که وارد بهشت شد ، آن در نیز بسته خواهد شد و هر کس از آن در وارد شود ، می‌نوشد و هر کس بنوشد هرگز تشنه نخواهد شد ».

* * * 

منبع این مطلب : از کتاب احکام و مسائل رمضان

مؤلف : عبدالمنعم مصطفی

مترجم : ابو سعید

و این کتاب از سایت کتابخانه ی عقیده دانلود شده است .

www.aqeedeh.com